Wielki generał Han Xin

Han Xin (231-196 p.n.e.) był jednym z najwybitniejszych strategów wojskowych w historii Chin. Najbardziej znany jest z udzielenia pomocy Liu Bangowi w przejęciu władzy i założeniu najwspanialszej chińskiej dynastii panującej przez około 400 lat. Jednak to historia z młodości Han Xina jest najczęściej przywoływana i opisywana jako lekcja tolerancji.

Han Xin w młodym wieku został sierotą, był biedny i miał problemy ze zdobyciem pożywienia. Widząc, jak bardzo jest głodny, kobieta z jego rodzinnego miasteczka żywiła go przez kilka tygodni. Ten gest wrył się głęboko w pamięć Han Xina.

Nie wszyscy w mieście byli tak serdeczni. Mimo że był biedny, Han Xin uwielbiał ćwiczyć sztuki walki i podobnie jak większość Chińczyków, którzy wówczas je praktykowali, często nosił przy boku miecz. Pewnego dnia, gdy szedł ulicą, na tyłach lokalnego sklepu rzeźnika, spotkał innego młodego człowieka.

„Może wyglądasz na dużego i wysokiego, ale jak hardy jesteś?” – zadrwił z niego osiłek. Gapie ustawili się wokół nich.

Mężczyzna donośnym głosem rzucił wyzwanie Han Xinowi: „Jeśli nie boisz się śmierci, wyzywam cię, abyś odciął mi głowę. Jeśli zbytnio się boisz, to przeczołgaj się pomiędzy moimi nogami”.

Zaskoczony Han Xin spojrzał na młodego człowieka i o rozważył sytuację. Zabicie napastnika oznaczałoby, że bez wątpienia sam zostałby skazany na śmierć i stracony. Zaś przeczołganie się między jego nogami było najgorszym publicznym upokorzeniem.

Han Xin zawahał się przez chwilę. Następnie powoli ukląkł i zaczął się czołgać między nogami awanturnika. Tłum wybuchnął śmiechem, przechodnie jedną ręką trzymali się za brzuch, a drugą wskazywali na bojaźliwego Han Xina.

Umysł Han Xina w tym momencie koncentrował się jednak na ważniejszych sprawach.

Narodziny nowej dynastii

Pod koniec panowania dynastii Qin Chiny popadły w chaos, a kilka regionów walczyło o władzę. Han Xin udał się do Xiang Yu Zdobywcy, władającego najsilniejszą spośród wojujących komanderii i zaoferował mu swoje usługi.

Xiang Yu odesłał Han Xina z kwitkiem i zaoferował mu jedynie pracę na niskim stanowisku. Han Xin nie poddawał się i poszedł do Liu Banga, władcy o wiele słabszego królestwa Han, któremu zaoferował swoją pomoc.

Xiao He, jeden z doradców wojskowych Liu Banga, słyszał o Han Xinie i bardzo go podziwiał. Żarliwie doradzał Liu Bangowi, by zatrudnił młodzieńca, lecz ten wielokrotnie odmawiał. Han Xin ponownie otrzymał propozycję tylko skromnej posady zarządcy dostaw. Sfrustrowany zdecydował się odejść. W ostatniej chwili i opuściwszy wieczorny apel wojskowy, odwiedził go Xiao He i namawiał do pozostania. Obiecał spróbować jeszcze raz przekonać Liu Banga, że Han Xin jest bardzo cenną osobą.

„Han Xin jest jednym z najbardziej utalentowanych ludzi naszego narodu” – powiedział Xiao do Liu Banga. „Jeśli chcesz pozostać władcą zaledwie naszego królestwa Han, to dalej postępuj tak, jak postępujesz, nie potrzebujesz do tego Han Xina. Jeśli jednak chcesz rządzić całymi Chinami, to nikt inny jak Han Xin nie jest w stanie zaplanować tego dla ciebie”.

Były to magiczne słowa. Liu Bang w końcu przyjął radę Xiao He i wyznaczył Han Xina na głównego dowódcę. Następnie Han Xin opracował genialną, kompleksową strategię wojskową mającą na celu pokonanie Xiang Yu i innych królestw, a Liu Bang zgodził się wdrożyć ten plan w życie.

Strategia rozpoczęła się podstępem: ludzie Han Xina mieli przemieścić się w stronę królestwa Yong pod pozorem naprawy dróg, a następnie z zaskoczenia rozpocząć atak. Plan się powiódł. Han Xin szybko odniósł zwycięstwo i jego wojska z łatwością podbijały terytorium.

Wykorzystując różne innowacyjne strategie, Han Xin pokonał króla Bao z królestwa Wei, króla Ge z królestwa Zhao oraz władców z państw Yan i Qi z północy i wschodu. Mając pod kontrolą swoich wojsk owe nowe terytoria, Han Xin otoczył ze wszystkich stron terytorium Chu należące do Xiang Yu. Xiang Yu Zdobywca, widząc, że jest skończony, poderżnął sobie gardło nad brzegami rzeki Wu.

Z pomocą Han Xina siły Liu Banga zwycięsko wkroczyły na nowe ziemie, a Liu Bang stał się pierwszym cesarzem nowej dynastii – dynastii Han (w języku chińskim znak opisujący dynastię Han różni się od użytego w nazwisku Han Xin).

Lojalność i zdrada

Shiji, pierwsza książka historyczna na temat Chin, opisuje Han Xina jako „niezrównanego w sprawach państwowych”, a „zasługi jego niedoścignione jak kraj długi i szeroki”. Liu Bang chwalił się, że jego główny generał może „dowodzić nawet milionem żołnierzy i być pewnym sukcesu w walce”.

Mimo że był jedną z największych sław w imperium, Han Xin nie zapomniał o ludziach w swoim starym, rodzinnym mieście. Po umówieniu spotkania u króla Chu pojechał złożyć mu wizytę. Odnalazł tam kobietę, która w przed wieloma laty bezinteresownie go żywiła. Han Xin podarował jej 1000 kati (200 funtów) złota, by odwzajemnić jej dobroć.

Han Xin odnalazł też człowieka, który publicznie go upokorzył, zmuszając do przeczołgania się pomiędzy swoimi nogami. Mężczyzna przeraził się, gdy tylko rozpoznał Han Xina, i błagał o przebaczenie. Han Xin miał serce o wielkiej dobroci. Zamiast szukać zemsty i zabić tego, który stał się przyczyną niegdysiejszego pohańbienia, postanowił dać mu szansę i mianował porucznikiem odpowiedzialnym za bezpieczeństwo w stolicy Chu.

Han Xin był również niezwykle lojalny. Po podboju królestwa Qi niektórzy namawiali go do opuszczenia Liu Banga i założenia własnego królestwa na ziemiach, które przejął. „Moja wdzięczność dla króla Han jest ogromna” – powiedział Han Xin.

„On pozwolił mi prowadzić swój rydwan, pozwolił nosić swoje szaty, dał mi trochę swojego jedzenia. Słyszałem, jak mawiają, że jeśli jedziesz w czyimś rydwanie, należy dzielić odpowiedzialność za nieszczęścia, jakie napotykacie; jeśli nosisz cudze ubrania, musisz zaradzić cudzym zmartwieniom, a jeśli jesz jedzenie innego człowieka, musisz być względem niego lojalny! Aż do śmierci. Jak mógłbym porzucić moralność i sprawiedliwość w imię własnego interesu?”.

Liu Bang zapytał raz Han Xina: „Jak myślisz, iloma żołnierzami jestem w stanie dowodzić?”.

„Stoma tysiącami” – odpowiedział Han Xin.

„A ty?” – zapytał Liu Bang.

„Im większe wojsko, tym lepiej bym sobie z nim radził”.

„Jeśli jesteś tak zdolny, to dlaczego jesteś jednym z moich poddanych?”.

„Twoja pozycja jest ci dana przez Niebo” – odrzekł Han Xin. „Nie jest to coś, co ludzie mogą zmienić”.

Mimo zapewnień Han Xina, że nie ma intencji przejęcia tronu, z czasem Liu Bang i królowa Lu stali się podejrzliwi i zawistni względem bardzo zdolnego generała. Ostatecznie królowa Lu uwikłała go w „planowanie buntu”. Han Xin i jego krewni zostali zwabieni w pułapkę i zabici w Pałacu Changle. Również reszta jego klanu została później zmieciona z powierzchni ziemi.

Pomimo pełnego niesprawiedliwości zakończenia historia Han Xina pozostaje źródłem inspiracji od ponad 2000 lat. Odtworzona przez Shen Yun za pośrednictwem klasycznego chińskiego tańca ukazuje lojalność generała, odwagę, przebaczenie i wiarę. Jest też formą oddania czci życiu tego wielkiego człowieka i wyznawanym przez niego wartościom wyrytym głęboko w historii Chin.