Dynastia Yuan

Kiedy w 1271 roku mongolski władca Kubilaj-chan założył dynastię Yuan stał się pierwszym cesarzem Chin, który nie był Chińczykiem Han. W ciągu kolejnych dziesięcioleci, Chiny stały się częścią imperium o bezprecedensowych rozmiarach i, co nie jest zaskoczeniem, dynastia Yuan była era niezwykłej różnorodności kulturowej oraz handlu międzynarodowego. Jednak panowała tylko 100 lat i zakończyła się w roku 1368.

W 1206, wojownik Temujin przewodził wielkiemu zgromadzeniu mongolskich przywódców plemiennych, które odbywało się u brzegów mongolskiej rzeki Onon. Panowie i generałowie obecni na zgromadzeniu nadali Temujin'owi tytuł "Czyngis-chana" - pana wszystkich. W 1267 roku, jego wnuk Kubilaj przeniósł siedzibę imperium do dzisiejszego Pekinu, naonczas znanego jako Dadu. Cztery lata później, wydał dekret o rozpoczęciu nowej dynastii.

W ciągu następnej dekady, jego siły wyeliminowały ostatnią opozycję dynastii południowej Song, tym sposobem utrwalił mongolską kontrolę nad całymi Chinami. Kubilaj Chan zapożyczył ze starożytnej Księgi Przemian frazę da zai qian yuan - "Wielka jest pierwotność Nieba" - i nazwał imperium Mongołów Wielkim Yuan.

Następnie, by poszerzyć swoje wpływy, armie mongolskie uderzały we wszystkich kierunkach, w wyniku czego utworzyły Cztery Chanaty. Władcy Yuan odzyskali ziemie utracone za czasów dynastii Han i Tang, a także dodali do imperium nowe obszary, takich jak Tybet, Mongolię i dużą część Rosji. W szczytowym okresie, chińska część Imperium Mongolskiego obejmowała prawie 14 milionów kilometrów kwadratowych.

Zajmując tak rozległy obszar, dynastia Yuan dobrze rozwinęła handel zagraniczny, w tym morski szlak jedwabny, który łączył Chiny z Indiami, a stamtąd przez Bliski Wschód i Morze Śródziemne wiódł do Europy. W tym okresie, Chiny prowadziły wymianę handlową z 140 krajami przyczyniając się do rozwoju różnorodności kulturowej imperium.

Dziesiątki Arabów i Europejczyków przybyło do Chin, a niektórzy z nich otrzymali oficjalne tytuły na dworze Yuan. Pośród tych cudzoziemców, najbardziej znany jest wenecjanin Marco Polo - o swoich doświadczeniach z podróży pisał w czasopismach turystycznych. Zyskały one popularność w Europie i pobudzały wyprawy morskie. 

Do zarządzania tym ogromnym regionem cesarze Yuan głównie polegali na systemie Trzech Departamentów i Sześciu Ministerstw założonym przez dynastię Sui i Tang. Jednakże Kubilaj Chan nie przywrócił systemu cesarskiego egzaminu ze służby cywilnej, który zanikł już w okresie wojen między dynastiami. 

To luźniejsze podejście do systemu szkolnictwa doprowadziło do ​​szybkiego rozwoju kultury ludowej i wzrost sztuk teatralnych. Forma poetycka qu - rodzaj poezji śpiewanej, zyskała na znaczeniu i stała się jednym z trzech głównych stylów chińskiej poezji, obok klasycznego stylu Tang - shi i Song ci. Wśród uczonych popularne stały się obrazy przedstawiające krajobrazy, ptaki i kwiaty, jako subtelny środek wyrażania uczuć.  

Okres Późnej-Yuan przez wczesną-Ming również był świadkiem narodzin powieści ludowej. Podczas gdy klasyk Powieści znad brzegów rzek oraz Opowieść o Trzech Królestwach zostały napisane podczas panowania dynastii Ming, to ich autorzy urodzili się w czasie Yuan i byli pod wpływem ówczesnej kultury ludowej.

Jeśli chodzi o religię, władcy Yuan przyjęli wiarę buddyzmu tybetańskiego, umieszczając go nawet powyżej tradycyjnego taoizmu i chińskiego buddyzmu. Nadal byli otwarci i tolerancyjni wobec wszystkich religii, wspierając tym samym okres wzrostu i rozwoju wielu religii, w tym chrześcijaństwa.

Choć prowadzona przez Mongołów dynastia Yuan rozpoczęła wdrażanie polityki sinizacji już za czasów panowania Kubilaj Chana. Władcy Yuan połączyli ich ojczyste mongolskie prawo i politykę z tymi od Chińczyków Han. Wraz z rozwojem rządów dynastii coraz większy nacisk kładziono na konfucjanizmu. W 1307 roku cesarz Temur Khan przyznał Konfucjuszowi tytuł "Najświętszego książęcego siewcy". A w 1315 roku cesarz Buyantu Khan zarządził ponowne ustanowienie opartego na konfucjanizmie egzaminu służby cywilnej.

Legenda podaje, że w cesarstwie pod koniec dynastii, mówiono o przepowiedni według, której "kamienny człowiek z jednym okiem sprawi, że Żółta Rzeka obróci się przeciwko Chinom." Wkrótce Żółta Rzeka wylała i dwór cesarski wydał edykt o naprawie jej brzegów. Ku zdumieniu robotniczego, odkryli kamienny posąg mężczyzny z jednym okiem. Wywiązały się bunty chłopskie, popychając ostatecznie dynastię w kierunku ostatecznego upadku. W 1368 roku, Zhu Yuan Zhang wydalił Mongołów z centralnych równin chińskich i założył dynastię Ming.